Project toekomstgericht gedrag

Wij hebben mooie ambities op het gebied van duurzaamheid. In de Inspiratievisie, de omgevingsvisie en het beleidsprogramma 2022-2026 staan diverse activiteiten opgenomen. Ook het Rijk bereidt wet- en regelgeving voor om de CO2 uitstoot te verminderen. Europa wil vooroplopen als het gaat om duurzaamheid en klimaat.

Grote winst (de grootste?) kunnen we behalen bij inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Hun gedrag bepaalt of we de opwarming van de aarde op max 1,5 graden kunnen houden. De kopgroep energiebalans wijst daarbij op het belang van bewustwording.

In de werkgroep hebben we nagedacht over verschillende manieren om gedrag te beïnvloeden. Met de bedoeling om ons beleid en de maatregelen zo vanzelfsprekend te maken, dat inwoners automatisch de juiste dingen doen die nodig zijn om de opwarming tegen te gaan. Om uiteindelijk geen afval meer te produceren, geen gif meer te gebruiken bij onkruidbestrijding en energiebesparende maatregelen te nemen in hun huis. Denk ook aan het niet meer te hard rijden door de woonstraat en het aanbrengen van planten in plaats van een tegel.

Over het bereiken van gewenst gedrag hebben we op 28 september 2021 een workshop gevolgd en daarin kennis gemaakt met enkele theorieën. Wij hebben deze theorieën uitgewerkt en toegepast in de casus “het verminderen van bijplaatsingen bij hoogbouw en het beter scheiden van afval bij hoogbouw”.

We hebben de behandelde theorieën eerst voor onszelf uitgeplozen en daarna toegepast op de casus. Uiteindelijk is onze conclusie dat het allerbelangrijkste is om de behoefte van de klant, bewoner en het bedrijf te kennen, voordat je aan de gang gaat met het faciliteren van gewenst gedrag. Als je weet waarom iemand doet wat hij doet, kun je beter adviseren over maatregelen om het gedrag van de ander proberen te veranderen.

De makkelijkste lijkt de intrinsieke motivatie. Op het moment dat iemand vanuit zichzelf het gewenste gedrag laat zien, hoef je niets te doen. Het kan zijn dat iemand toch nog iets nodig heeft om inzicht te krijgen dat een bepaald gedrag beter is. Dan maak je hem bewust van de alternatieven die beter zijn. We zijn begonnen met het doel om bewustwording na te streven, dan is de intrinsieke motivatie het mooiste wat je kunt bereiken.

Het is ook zo dat het niet uitmaakt waarom iemand gewenst gedrag laat zien, als hij het maar doet! Dan kom je in de wereld van beïnvloeding. De theorie van de 3 breinen gaat ervan uit dat het emotionele en reptielenbrein de overhand hebben bij onze keuzes. Dan neem je dus maatregelen die het de bewoners makkelijk, (leuk, lekker, makkelijk, goedkoop) maken om datgene te doen wat jij wil. Vaak helpt een kleine aansporing, een nudge, om te zorgen dat mensen de trap nemen, een appel eten of afstand houden. Als dat nog niet genoeg is, moet je zwaarder geschut inzetten, zoals het zorgen voor een grote opbrengst en vooral het voorkomen van verlies. In elke fase kunnen wij de bewoners faciliteren in gewenst gedrag. Niet alleen in het begin, we moeten ook helpen om het gewenste gedrag vol te houden, net zo lang tot het een gewoonte wordt (of zelfs intrinsiek) en dat mensen elkaar helpen. Dan kun je afschalen.

De gemeente Tholen gaat samen met Stadlander de uitrol van de nieuwe maatregelen huis aan huis toelichten. Inwoners krijgen daarbij de vraag of ze GFT willen gaan scheiden. Ze ontvangen dan een sleutel (liever ook een pasje om het voor de bewoner zo gemakkelijk mogelijk te maken) voor de container met daarbij de verantwoordelijkheid voor de GFT-bak. Ze ondertekenen voor de ontvangst van de sleutel (of pas), waarmee ze dus ongemerkt een contract met zichzelf afsluiten. De komst van een ondergrondse restcontainer met pas en beperking maakt mensen bewuster van de noodzaak tot het scheiden van afval.

Tijdens het gesprek vragen we ook input voor de invulling van de groenstrook. We kijken tijdens deze buurtdialoog of het mogelijk is om een buurt whatsapp groep te starten, waarin we de buren of de afvalcoach tips kunnen geven. Dit communicatiekanaal kan naast het gesprek over een schone buurt ook het kanaal zijn voor buurtbewoners om over veiligheid te praten.

Dumpingen vinden ook plaats door anderen dan bewoners van de hoogbouw. De meldingsbereidheid daarover is goed, maar het is een afgelegen plekje. Daarom verplaatsen we de inzameling van de grondstoffen naar het groen dat meer in het zicht zit van de hoogbouw woning. Grondstoffen zamelen we dichtbij de complexen in. De nieuwe ondergrondse restafval container verplaatsen we naar de doorgaande weg en clusteren we met de andere cocon in de Kuypersdreef. Dus geen restafvalinzameling meer op de achterplaats aan de Zoutziedersdreef. Dat nodigt uit om beter te scheiden, want de grondstoffencontainers staan dichter bij je woning. Verder zullen dumpers van buitenaf zich eerder gecontroleerd voelen, en dat is dan ook zo. Ze zijn niet meer anoniem.

De grondstofcontainers die tussen de bomen komen te staan krijgen een mooie bodembedekker. Wie plaatst er nu vuilnis op een mooie plant? En eromheen wordt de groene plek mooi en ruim aangekleed en leefbaar gemaakt. Aan de bewoners vragen wij of zij ideeën hebben om het groenstrookje waar nu de containers nog staan verder aan te kleden en of ze mee willen helpen met planten en onderhouden, waarmee de betrokkenheid groeit.